Enflasyon Düzeltmesine İlişkin 176 No.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri Yayınlandı
04 Kasım 2024
Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinde yayınlanan 176 No.lu VUK Sirküleri ile enflasyon düzeltmesine ilişkin önemli açıklamalar yapılmış olup, aşağıda özetlenmiştir:
1- Stokların düzeltilmesinde kullanılabilecek basit ortalama yönteminde, “bir önceki geçici vergi dönemi” ifadesinden, enflasyon düzeltmesinin uygulandığı en son geçici vergi döneminin anlaşılmasının gerektiği belirtilmiştir.
2. geçici vergi dönemi için enflasyon düzeltmesi yapılırken, mükelleflerin büyük çoğunluğu, basit ortalama yönteminde son geçici vergi olarak Mart/2024 ÜFE’sini dikkate almışken, Vergi İdaresi geriye dönük yaptığı açıklamayla enflasyon düzeltmesinin en son uygulandığı Aralık/2023 ÜFE’sinin nazara alınmasının gerektiğini belirtmiştir.
Söz konusu açıklama, Vergi İdaresi’nin 2004 yılındaki uygulaması da dahil, yeni düzenlemelere de aykırıdır. Hatalı açıklamanın düzeltileceği düşünülmektedir. Bunun için 2. Geçici vergide düzeltme beyanı verilmesine gerek olmadığını düşünmekteyiz. Kaldı ki, geçici vergide %10’luk yanılma payı da bulunmaktadır.
2- Yıllara yaygın inşaat işleriyle alakalı enflasyon düzeltmelerinde, enflasyon düzeltme hesapları (178-358) enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacak.
3- Ar-ge harcamaları enflasyon düzeltmesine tabi tutulsa da, ar-ge indirimi enflasyon düzeltmesi öncesi harcama tutarı üzerinden hesaplanacaktır.
4- İndirimli kurumlar vergisi hesabında, yatırım harcamaları enflasyon düzeltmesine tabi tutulsa da, yatırıma katkı tutarı ilgili kıymetlerin düzeltme öncesi tutarları üzerinden hesaplanacaktır.
5- Faaliyet istisnası bulunun (serbest bölge, teknokent gibi) mükelleflerin enflasyon düzeltmesinden doğan karlarının ne kadarlık kısmının istisna olacağına dair açıklamalar yapılmış ve uygun bir dağıtım oranıyla enflasyon düzeltme kar-zararlarının istisna olan ve olmayan kazançlara ekleneceği belirtilmiştir. Fakat yapılan açıklama, uygulamadaki hesaplamalar için son derece yetersizdir.
6- İmalatçı ve ihracatçılar, indirimli kurumlar vergisini hesaplarken, enflasyon düzeltmesinden doğan kar-zararları da dikkate alacaklar.
7- Banka, finans kuruluşları gibi enflasyon düzeltmesinden doğan kar-zararı vergiye tabi kazançla ilişkilendirmeyen mükellefler, enflasyon düzeltmesinden doğan kar-zararı gelir tablosu hesaplarında gösterecekler.
8- 2024 yılı için finansman gider kısıtlamasında enflasyon düzeltmesi sonrası özkaynak dikkate alınacaktır.
9- 180 ve 280 Gelecek Aylara/Yıllara Ait Giderler ile 126/127/326/327 Alınan-Verilen Depozito ve Teminatların 2023 yılı düzeltmesinden kaynaklanan enflasyon farklarının 2024 yılında vergiye tabi kazancı etkilemeyeceği belirtilmiştir. Bu manada, 126/127/180/280 hesapların 2023 yılı düzeltilmesinden doğan farklar 2024 yılında KKEG olarak dikkate alınacakken; 326/327 hesapların 2023 yılı düzeltilmesinden kaynaklanan fark tutarı ise 2024 yılında gelir ve beyannamede indirim olarak gösterilecektir.
Daha önce, 165 No.lu VUK Sirkülerinde, 340 Alınan Sipariş Avanslarının 2023 yılı düzeltme farklarının 2024 yılında gelir ve indirim olarak dikkate alınacağı açıklanmıştı.
Buradan hareketle, 380/480 Gelecek Aylara/Yıllara Ait Gelir hesapları için de benzer değerlendirmenin yapılması gerekir ancak Sirkülerde bu meyanda bir belirleme yapılmamıştır.
10- Sermayeye eklenmiş olan öz sermaye kalemlerine ait enflasyon fark hesaplarının, tasfiye sebebiyle ortaklara dağılması halinde ise söz konusu tutarlar işletmeden çekilmiş sayılacak ve çekilen bu tutarların vergilendirilmesinde Kurumlar Vergisi Kanununun 32/B maddesi hükmü dikkate alınacaktır.
Bilgilerinize sunulur,
Okan COŞGUN
YMM